Od zeszłego roku zmienił się standard opieki okołoporodowej i obowiązuje nowy kalendarz badań dla kobiet w ciąży, określający precyzyjnie zakres badań i konsultacji medycznych na każdym etapie ciąży. Ilość badań, jakim poddawana jest kobieta przez cały okres trwania ciąży, to statystycznie czas z największą ilością wizyt u lekarzy przez całe życie kobiety. Niepokój i lęk przed każdym badaniem są złymi bodźcami dla organizmu. Uspakajamy, badania takie są standardowe, niezbędne i gwarantujące prawidłowy przebieg ciąży a tym samym prawidłowy rozwój płodu.
Najbardziej optymalny czas na pierwszą wizytę w ciąży
Najpóźniej do 10 tygodnia ciąży kobieta powinna mieć już wykonany panel badań biochemicznych z krwi i moczu. Najlepszym momentem na wykonywanie pierwszych badań krwi, pierwszej w ciąży cytologii a już tym bardziej pierwszego USG, aby ustalić datowanie ciąży to 8, 9 tydzień, nie wcześniej, ponieważ wcześniej obraz jest niejednoznaczny. Oczywiście jeśli kobieta jest przewlekle chora, konieczne jest zgłoszenie się do ginekologa nawet w drugim tygodniu ciąży. Do takiego badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać, wystarczy zwykła codzienna higiena. Warto jednak znać odpowiedzi na pytania, które padną podczas takiej wizyty, aby dalsze wsparcie ze strony ginekologa było prawidłowe. Taki kwestionariusz, wywiad lekarski, karty z typowym wywiadem ciążowym można znaleźć w Internecie i wypełnić przed pierwszą wizytą, aby nie zapomnieć o żadnej kluczowej kwestii odnośnie historii chorób czy przebytych badań.
Badania krwi w ciąży
Na każdym etapie ciąży inne badania są obowiązkowe, jednakże badania krwi są zlecane przez lekarza na co drugiej wizycie. Aby były one miarodajne, szczególnie w przypadku badania hormonów tarczycy czy glukozy, idąc na badania krwi należy być na czczo i powinny być wykonywane rano. Popularnym badaniem, na którym nie trzeba być na czczo, to badanie wolnego płodowego DNA, które można wykonać już po skończonym 9,10 tygodniu ciąży.
Badania moczu
Badania moczu są przeprowadzane zwykle podczas każdej wizyty w ciąży u lekarza. Te badania są niezbędne, ponieważ wykrywają pierwsze objawy chorób ogólnoustrojowych czy stanów zapalnych dróg moczowych. Mocz na badanie pobrać należy z rana, od razu po przebudzeniu, do jałowego pojemnika, który dostępny jest w każdej aptece.
USG
Jest to badanie bezpieczne i konieczne dla prawidłowego przebiegu ciąży i przyszłego rozwoju dziecka. USG wykonuje się dwoma sposobami, jednym z nich jest badanie przez powłoki brzuszne, do którego nie trzeba się przygotowywać, przed drugim sposobem tego badania, czyli usg przezpochwowym należy oddać mocz, aby pęcherz był pusty.
Według najnowszych zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz Fundacji Rak’n’Roll, trzeba wykonać również USG piersi.
Badania inwazyjne
Badania inwazyjne, do jakich należą amniopunkcja, biopsja kosmówki, kordocenteza, wykonuje się ambulatoryjnie, po tym, jak lekarz znajdzie wskazania do wykonania badań inwazyjnych. Takim wskazaniem może być wiek kobiety, jak również zwiększone ryzyko wad chromosomalnych po USG oraz testach biochemicznych (pappa), albo powikłania po poprzedniej ciąży. Do takiego badania niektórzy lekarze zalecają bycie na czczo lub wzięcie leków przeciwbólowych, jednak nie jest to konieczne. Z pewnością do takiego badania powinniśmy mieć wykonane badania krwi i przeciwciał odpornościowych.
OGIT, GBS, KTG
OGIT, czyli test obciążenia glukozą wykonuje się pomiędzy 24-28 tygodniem ciąży, w przypadku kobiet z obciążeniem ciążowym, już przed 10 tygodniem. Powszechnie uznane za najmniej przyjemne badanie, podczas którego trzykrotnie z rzędu, w odstępach czasu z żyły pobierana jest krew. Badanie wykonywane jest rano, koniecznie na czczo.
Około 35-37 tygodnia ciąży wykonywane jest posiew z miejsc intymnych u ginekologa lub położnej, czyli inaczej badanie w kierunku GBS. GBS jest bakterią przewodu pokarmowego, która występuje maksymalnie u 30% kobiet w ciąży. Do tego badania wystarczy utrzymanie prawidłowej higieny osobistej.
Tętno płodu i aktywność skurczową macicy ocenia badane KTG, czyli kardiotokografia, które wykonuje się w dniu terminu porodu, w przypadku oczywiście ciąży bez żadnych powikłań. Przygotowaniem do takiego badania jest przyjęcie posiłku, ponieważ najbardziej miarodajne wyniki badania KTG wychodzą 1,2 godziny po posiłku.
Pozostałe badania:
Należy pamiętać, aby w pierwszym i trzecim trymestrze ciąży zgłosić się również do lekarzy innych specjalizacji, jak choćby stomatolog, ponieważ np. próchnica może przyczynić się do przedwczesnych porodów i poronień. Należy pamiętać o wcześniejszych naszych chorobach i nie bagatelizować ich podczas ciąży.
